فانتوم (FTM) چیست؟ | بلاک چینی با سرعت و امنیت مثال زدنی!

“سرعت” بزرگ‌ترین چالش بلاک‌چین‌های قدیمی مثل بیت کوین و اتریوم است. فناوری بلاک چین که به عنوان اینترنت دوم شناخته می‌شود؛ به‌واقع نمی‌تواند در حال حاضر در زندگی روزمره مورد استفاده قرار گیرد. این فناوری سرعت بسیار کمی در برابر کارت‌های اعتباری ما برای تراکنش‌ها دارد و به همین جهت استفاده از آن با این شکل در دنیای امروز مسئله‌ای مردود به حساب میآید.

پروژه‌های بسیار زیادی برای مقابله با کندی بلاک چین‌های قدیمی روی کار آمده‌اند که برخی توانسته اند تا حد زیادی ما را به آینده جهان بلاک چینی امیدوارتر کنند. یکی از این پروژه‌ها فانتوم است که در این مقاله با آن آشنا خواهیم شد.

فانتوم چیست؟

Fantom یک پلت‌فرم قرارداد هوشمند غیرمتمرکز، بدون مجوز و منبع باز برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و دارایی‌های دیجیتال است – یکی از بسیاری از شبکه‌های بلاک چین که برای ارائه جایگزینی برای اتریوم ساخته شده است.

Fantom بر اساس Lachesis ، یک اجماع مبتکرانه aBFT است.

فانتوم چگونه کار می‌کند؟

بلاک‌چین فانتوم (Fantom) سازوکار ویژه‌ای را تحت عنوان Lanchesis ارائه داده که می‌تواند مبادلات را در بستری امن و البته با سرعتی فوق‌العاده بالا انجام دهد. این سازوکار باعث می‌شود تا فرایند تبادل ارزهای دیجیتال به شیوه‌ای غیرمتمرکز و در بستری امن صورت گیرد. افزون بر این موارد، تشکیل و تأیید هر بلاک تنها زمان اندکی را می‌طلبد. مجموع این موارد سبب شده تا این شبکه بتواند برای طیف مختلفی از امور مناسب باشد.

فناوری Lanchesis سعی داشته تا علاوه بر مزیت‌های بالا، مشکل مقیاس‌پذیری را هم در این شبکه برطرف نماید. در واقع Lanchesis یک نوع مکانیزم اجماع یا همان aBFT شبکه فانتوم به‌حساب می‌آید که البته ساختاری متمایز نسبت به مکانیزم اثبات بیت‌کوین دارد.

قبل از هر چیزی باید بدانید که این مکانیزم برای جلوگیری از تقلب به کار می‌رود و مانع از متمرکزسازی می‌شود. این پروتکل در بیت‌کوین بر اساس اثبات کار صورت‌گرفته که نیازمند ماینر و البته نود و مسترنودهای زیادی در شبکه است. اما بلاک‌چین فانتوم با کمک فناوری Lachesis سازوکار ویژه‌ای را خلق کرده که از آن بی نیاز است.

در این بلاک‌چین به‌جای اثبات کار از اثبات سهام استفاده می‌شود که امنیتی مشابه اما کارایی بیشتری دارد. البته باید عنوان کنیم که این روزها بسیاری از شبکه‌ها همچون پالی گان هم از اثبات سهام استفاده می‌کنند. اما اغلب آنها از روش Delegated Proof of Stake یا همان اثبات سهام نمایندگی شده استفاده می‌کنند. این در حالی است که بلاک‌چین فانتوم Fantom روش دیگری را در پیش گرفته است.

این شبکه به شیوه‌ای متن‌باز عمل کرده و به همین جهت امکان ایجاد تعداد زیادی نود را در سراسر دنیا و بدون هیچ‌گونه مجوزی فراهم می‌کند. به همین جهت است که امنیت شبکه به شیوه‌ای غیرمتمرکز و بدون نیاز به یک رهبر ایجاد می‌شود. افزون بر این موارد چنین ساختاری باعث می‌شود تا نیازی به مستر نودها نباشد. این در نوع خود مشکل مقیاس‌پذیری را برطرف می‌کند.

نکته قابل‌توجه دیگر در رابطه‌با شبکه بلاک‌چین فانتوم، معماری ماژولار آن است. این معماری امکان شخصی‌سازی بلاک‌چین و افزودن امکانات متنوع به آن را ایجاد نموده است. این موضوع در کنار امنیت بالای آن سبب شده تا فانتوم Fantom شبکه‌ای بسیار منحصر به فرد باشد.

الگوریتم اجماع ارز دیجیتال فانتوم چیست ؟

بیاد فانتوم مدل جدیدی برای اجماع در مورد تراکنش‌ها ابداع کرده است که پروتکل «Lachesis» نامیده می‌شود. در این پروتکل برای رسیدن به ویژگی «تحمل خطای بیزانسی» (BFT) به صورت غیرهمزمان، از الگوریتم مبتنی بر گراف جهت‌دار غیرمدور استفاده می‌شود. چهار ویژگی اصلی این پروتکل به صورت زیر است.

• ناهمزمانی: شرکت‌کنندگان این آزادی را دارند که دستورات را در زمان‌های دلخواه پردازش کنند.
• بدون رهبر: هیچ شرکت‌کننده‌ای نقش ویژه‌ای در فرآیند تولید بلاک ندارد.
• تحمل خطای بیزانسی: می‌تواند تا یک سوم کاربران خطاکار در فرآیند تایید تراکنش‌ها را تحمل کند.
• نهایی شدن سریع تراکنش‌ها: با توجه ویژگی‌های DAG زمان نهایی شدن تراکنش‌ها در این پروتکل بسیار کم و در حد 1 تا 2 ثانیه است.

تولد فانتوم

Fantom ساخته یک شرکت‌ کره‌ای است که برنامه‌های بزرگی برای استفاده از فناوری DAG برای ایجاد تحول در ارزهای دیجیتال دارد.

ارز فانتوم توسط دکتر «Ahn Byung Ik» ایجاد شده است که دکتری علوم کامپیوتر دارد و پیش از ایجاد فانتوم در پروژه‌ شبکه اجتماعی مکان مبنای «Yelp» برای بررسی و تحلیل داده‌های مکانی مربوط به رستوران‌ها مشغول بوده است. در حال حاضر وی نقشی در پروژه فانتوم ندارد و مدیر عامل پروژه «Michael Kong» است.

«Michael Kong» چندین سال تجربه فعالیت در حوزه بلاک چین را دارد و به عنوان مدیر ارشد فناوری و برنامه‌نویس در این حوزه فعالیت داشته است. کنگ یکی از اولین کسانی است که مطالعاتی در زمینه آسیب‌پذیری قراردادهای هوشمند انجام داده است. مجموعه این ویژگی‌ها امید به رشد در پروژه فانتوم را افزایش داده است.تیم مدیریتی فانتوم در حوزه‌های مختلفی مانند مارکتینگ و قراردادها نیز همانند حوزه فنی از افراد خبره‌ای استفاده می‌کند.

یکی از مشاوران مطرح این پروژه «Andre Cronje» بنیان‌گذار پروژه «Yearn.Finance» و یکی از مطرح‌ترین افراد در حوزه دیفای بود. بسیاری از افراد مطرح بازار، ایده‌های او را باعث رشد حوزه دیفای در پروژه فانتوم می‌دانند. ماه گذشته کرونژ ارتباط خود را با تمامی پروژه‌هایی که در آن‌ها سهیم بود قطع کرد. خروج آندره از پروژه فانتوم علامت سوال بزرگی برای سرمایه‌گذاران در مورد رشد فضای دیفای این پروژه ایجاد کرده است که در طی زمان تاثیر آن مشخص خواهد شد.

توکن شبکه فانتوم

فانتوم با نماد اختصاری FTM یک ارز دیجیتال یا شکلی از دارایی دیجیتال است که با ارزش بازار حدود ۱.۴۲ میلیارد دلار، در رتبه ۴۸ بازار قرار داشته و سهم ۰.۰۹ درصدی از کل بازار را در اختیار دارد . هر واحد از فانتوم در این لحظه با قیمت ۰.۵۵۷۷۱۳ دلار، با احتساب نرخ تتر ۲۹,۸۴۰ تومان معادل ۱۶,۶۴۲ تومان معامله می شود و حجم مبادلات روزانه آن ۵۹۸.۴۲ میلیون دلار است. قیمت در ۲۴ ساعت اخیر -۱۶.۰۷% کاهش یافته است. بالاترین قیمت فانتوم در تاریخ ۰۶ آبان ۱۴۰۰(28 October 2021) معادل ۳.۴۷ دلار بوده که همینک %۸۳.۹۵ پایین‌تر از آن زمان قرار دارد. تعداد واحدهای در گردش فانتوم ۲.۵۵ میلیارد و تعداد کل واحدهای آن ۳.۱۸ میلیارد خواهد بود. در حال حاضر فعال ترین صرافی که در آن فانتوم معامله می‌شود، صرافی FTX با سهم %۳۵.۱۱ از حجم معاملات روزانه است.

توکن اصلی شبکه فانتوم  با نماد «FTM» نمایش داده می‌شود که برای پرداخت هزینه کارمزد تراکنش‌ها، تامین امنیت شبکه با استفاده از فرآیند استیکینگ، داشتن حق رای در حاکمیت شبکه و انتقال ارزش به صورت همتا به همتا در سراسر جهان کاربرد دارد. کارمزد اجرای قرارداد هوشمند در شبکه فانتوم نیز توسط توکن FTM پرداخت می‌شود.

ویژگی‌های فانتوم

امنیت بالا

امنیت بالا را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و البته منحصربه‌فردترین ویژگی‌های موجود در شبکه فانتوم تلقی نمود. این شبکه برای تأمین امنیت خود از اجماع اثبات سهام ویژه‌ای به نام پروتکل Lachesis استفاده می‌کند. در این پروتکل خبری از مستر نود نیست و تعداد نودها تا حد زیادی افزایش می‌یابد.

از طرفی دیگر تمام آن‌ها بدون مجوز قادر به به‌روزرسانی دفتر کل توزیع شده هستند. اما تعداد بالای نودها باعث می‌شود تا نظارت جمعی بر روی این دیتابیس افزایش یابد. افزون بر این موارد، این پروتکل قطعیت مطلق (Absolute Finality) را ارائه می‌دهد.

به عبارتی در این شبکه تراکنش‌ها قطعاً غیرقابل‌برگشت هستند. حال اینکه در شبکه‌های دیگر عموماً قطعیت احتمالی یا همان Probabilistic Finality را ارائه می‌دهند. به این معنی که احتمال کمی برای برگشت تراکنش‌ها وجود دارد. این تفاوت باعث شده تا امنیت موجود در شبکه فانتوم بسیار بالا باشد.

استفاده از DAG

یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های ارز فانتوم که منجر به ایجاد بسیاری از ویژگی‌های مثبت در این شبکه شده است استفاده از تکنولوژی DAG به جای بلاک چین است. تکنولوژی DAG در مقایسه با بلاک چین قابلیت تثبت و تایید امن اطلاعات بیشتری در دفتر کل توزیع شده دارد و همین مساله منجر به افزایش کارایی شبکه فانتوم شده است.نکته منفی در استفاده از این تکنولوژی این است که بررسی‌ها و مطالعات تئوری و عملی زیادی بر روی آن صورت نگرفته است و ارز فانتوم به عنوان اولین ارز ویژگی‌های مختلف آن را آزمایش می‌کند

بلاک چین سبز

شبکه فانتوم بر خلاف اتریوم یا بیت‌کوین از روش اثبات کار برای تأیید بلاک‌ها استفاده نمی‌کند. همین مورد هم سبب شده تا هش مورد استفاده برای شبکه چندان زیاد نباشد. این موضوع به نوبه خود میزان مصرف برق و البته آلودگی ناشی از تولید آن را هم کاهش می‌دهد. بر همین اساس گفته می‌شود که ارز دیجیتال فانتوم دوست‌دار محیط زیست است.

سازگاری با ماشین مجازی اتریوم

یکی از ویژگی‌های مهم پروژه‌های لایه اول مقیاس‌پذیر، سازگاری با ماشین مجازی اتریوم است. بسیاری از پروژه‌های دیفای، اوراکل، NFT و غیره بر روی شبکه اتریوم ساخته شده‌اند و در صورتی که یک پروژه مقیاس‌پذیر با ماشین مجازی اتریوم سازگار نباشد امکان انتقال پروژه‌ها به آن شبکه وجود نخواهد داشت. ارز دیجیتال فانتوم با EVM سازگار است و توسعه‌دهندگان می‌توانند در طی چند ساعت پروژه خود را به شبکه فانتوم انتقال دهند.

سرعت و مقیاس پذیری

مقیاس‌پذیری همواره یکی از مشکلات مهم برای بلاک‌چین‌های موجود بوده است. در واقع بیشتر بلاک‌چین‌های دنیا توانایی افزایش گستره خود را ندارند و همین باعث می‌شود تا در صورت افزایش کاربران، با مشکلاتی نظیر ترافیک، کمبود منابع، کاهش سرعت و… مواجه شوند.

این موضوع دقیقاً مانند رایانه‌ای است که اگر همزمان چندین برنامه را با آن باز کنید، سرعت و توانایی آن کاهش می‌یابد. پروژه فانتوم سعی کرده تا راهکار اساسی برای این موضوع پیاده کند. بر همین اساس بوده که فانتوم بلاک‌چین‌های موجود بر بستر خود را از همدیگر مستقل نموده است.

به عبارت ساده‌تر تمام بلاک‌چین‌هایی که در بستر شبکه Fantom فعالیت می‌کنند، از همدیگر مستقل بوده و وجود ترافیک یا اختلال در هرکدام، نمی‌تواند بر روی دیگری تأثیر بگذارد. برای درک بهتر این موضوع بهتر است اتریوم را در نظر بگیرید. برای مثال با افزایش تعداد برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) موجود بر بستر اتریوم، ترافیک شبکه به طرز معجزه‌آسایی رشد کرده است.

همین مورد هم باعث شده تا مشکلاتی نظیر کاهش سرعت، محدودیت منابع، افزایش کمیسیون و… به وجود آید. این مشکلات شامل تمام برنامه‌هایی می‌شود که بر روی بستر اتریوم قرار دارند. حتی برنامه‌هایی هم که کاربران اندکی دارند، مجبور به تحمل این عواقب هستند.گ

این موضوع در حالی است که در شبکه فانتوم هر برنامه، یک بلاک‌چین جداگانه دارد و افزایش ترافیک یک برنامه نمی‌تواند بر روی دیگری اثر بگذارد. بدین جهت می‌توان گفت که بلاک‌چین اتریوم مانند یک رایانه است که تمام برنامه‌ها روی آن ایجاد می‌شود. حال اینکه بلاک‌چین فانتوم مانند هزاران هزار رایانه مجزا است که هرکدام شرایط مختص به خود را دارند.

نکته قابل‌توجه این است که با وجود مستقل بودن بلاک‌چین‌های فانتوم، اما همگی آنها قابلیت اتصال به لایه Lachesis را دارند. بر این اساس می‌توان گفت که هر بلاک‌چین در عین داشتن استقلال، دارای امنیت و سرعت بالایی است. افزون بر این موارد هر بلاک‌چین می‌تواند اقتصاد توکنی و قوانین مختص به خود را داشته باشد. این در نوع خود یک مزیت بسیار منحصر به فرد است.

کارایی بالا با گسترش اپلیکیشن‌ها

یکی از ویژگی‌های مثبت استفاده از DAG این است که تراکنش‌های مربوط به یک اپلیکیشن باعث افزایش حجم محاسبات شبکه نمی‌شود. این مساله به این معنی است که با افزایش استفاده از بلاک چین فانتوم مشکلی برای مقیاس‌پذیری شبکه و کارایی آن پیش نخواهد آمد.

متن‌باز بودن

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های موجود در شبکه فانتوم، متن‌باز بودن آن است. به عبارتی دیگر تمام افراد می‌توانند بلاک‌های این شبکه و اطلاعات موجود در آن را مشاهده یا آن را بروز رسانی نمایند. به همین جهت بوده که کدهای این پروژه به‌صورت متن‌باز بر روی سایت گیت‌هاب قرار گرفته است. باید بدانید که مشارکت در این پروژه هم کاملاً آزاد و بدون مجوز است. به عبارتی دیگر هر شخصی می‌تواند یک نود را اجرایی کند.

در خود شبکه اپرای فانتوم هم محدودیتی برای تعداد نودها اعمال نشده است. این یعنی بی‌نهایت نود اعتبارسنج می‌تواند بر روی شبکه اجرا شود. البته این به شرطی است که حداقل 3175000 توکن FTM را استیک کنید. البته اگر این میزان را هم ندارید، باز می‌توانید با محول کردن حداقل یک توکن به نود دیگر، پاداش دریافت کنید.

کیف پول‌های فانتوم

 از جمله بهترین کیف پول‌های دیجیتال عمومی که از ارز FTM پشتیبانی می‌کنند می‌توان به «MetaMask»، «Ledger»، «TrustWallet» و «MathWallet» اشاره کرد. کیف پول‌های مربوط به برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال مانند «Coinbase Wallet» نیز از این ارز پشتیبانی می‌کنند که توصیه ما استفاده از سایر کیف پول‌ها است.

آینده ارز فانتوم

انتظار می‌رود که ارزش فانتوم همچنان به رشد خود ادامه دهد، زیرا کمبود عرضه باعث افزایش قیمت می شود. این ارز می تواند ثابت کند که یک منبع درآمد با ارزش و پایدار است و سرمایه گذاری بلند مدت روی آن ارزشمند است. ویژگی ها و کاربردهای فانتوم این ارز و شبکه را به یکی از بزرگترین رقبای اتریوم تبدیل کرده است.